Επισκόπηση
Στο Δημοτικό διαμέρισμα Νησίου διασώζεται το Καθολικό της Παλαιάς Μονής των Αγίων Αναργύρων, που οικοδομήθηκε το 1814. Η Ιερά Μονή αναφέρεται ήδη από τον 18ο αιώνα και καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας λειτουργούσε στις εγκαταστάσεις της με δικά της έξοδα Δημοτικό Σχολείο, ενώ είχε αποκτήσει και μεγάλη κινητή και ακίνητη περιουσία.
Κατά την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα και με την συνδρομή των μοναχών της είχε καταστεί το κέντρο της Εθνικής προσπάθειας στη περιοχή του Βάλτου, ενώ οι Κομιτατζήδες αποπειράθηκαν να την πυρπολήσουν ανεπιτυχώς δύο φορές. Την μανία τους όμως δοκίμασε με την πυρπόλησή του το γειτονικό χωριό Νησί στις 14-3-1906.
Μεταξύ των παλαιών Κειμηλίων διασώζονται η Οκτάγωνη Αργυρή Λειψανοθήκη της Αγ. Αικατερίνης με την γνωστή Σιναϊκή παράσταση των τριών κορφών του 1721, πιστό αντίγραφο της αυθεντικής που βρίσκεται στη ομώνυμη Μονή στην χερσόνησο του Σινά και στην οποία φυλάσσεται τμήμα του οστού της Αγίας.
Τρεις Αργυρές Λειψανοθήκες του 1788,1835,1850, όπου φυλάσσονται τμήματα των λειψάνων των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Μοδέστου, του Αγίου Ευθυμίου κ.α.
Δύο χειρόγραφα του 18ου αιώνα, πολλά παλαίτυπα λειτουργικά βιβλία, πλήθος εικόνων και ιερών αντικειμένων του 18ου και 19ου αιώνα, ξυλόγλυπτο Δεσποτικό, Βημόθυρα, Αγία Τράπεζα με ουρανό, το κουβούκλιο των Ιερών Λειψάνων κ.α