Η Γουρουνοχαρά, Λουτρός, Ήθη και έθιμα

Η Γουρουνοχαρά
Share |

Επισκόπηση

Εικόνα 1: Αναβίωση του εθίμου της γουρουνοχαράς στο χωριό Λουτρός, 26 Δεκεμβρίου 1996

Στις 26 με 27 Δεκεμβρίου οι Ρουμλουκιώτες είχαν τη συνήθεια να σφάζουν τους οικόσιτους χοίρους τους. Οι κάτοικοι του Ρουμλουκιού συνήθιζαν να εκτρέφουν ολόκληρα κοπάδια από χοίρους για διάφορους λόγους. Πρώτα από όλα, τα γουρούνια δε φορολογούνταν από τους Οθωμανούς κατακτητές. Επίσης, η διαμόρφωση του εδάφους του Ρουμλουκιού με την πλούσια σε ρίζες χλωρίδα και τους νερόλακκους βοηθούσε στην εκτροφή χοίρων. Οι χοίροι ήταν αναγκαίοι για την αγροτική οικονομία του Ρουμλουκιού αφού προσέφεραν το κρέας τους, το λίπος τους (λίγδα), που χρησιμοποιούνταν αντί του ακριβού και δυσεύρετου ελαιόλαδου και το δέρμα τους, που χρησίμευε για την κατασκευή υποδημάτων, τα γουρουνοτσάρουχα.
Η σφαγή των χοίρων στη μέση του χειμώνα και ιδιαίτερα στα τέλη του Δεκέμβρη παρατηρείται σε όλη σχεδόν την ελληνική ύπαιθρο και είναι απομεινάρι ειδωλολατρικής παράδοσης, της ρωμαϊκής Σατουρναλίας (17-25 Δεκέμβρη), κατά
την οποία θυσίαζαν χοίρους προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και του Κρόνου για να
έχουν καλή σοδειά.
Στο Ρουμλούκι μετά την παρατεταμένη περίοδο νηστείας, η σφαγή των χοίρων προσέφερε μία καλή ευκαιρία στους κατοίκους όχι μόνο για κατανάλωση χοιρινού κρέατος αλλά και για τη διοργάνωση γλεντιού και για αυτό τον λόγο την ονόμαζαν
"γ’ρουνοχαρά".
Σχεδόν κάθε ρουμλουκιώτικη οικογένεια στη διάρκεια του Δωδεκαημέρου έσφαζε ένα με δύο γουρούνια για τις ανάγκες της. Για το σφάξιμο των γουρουνιών χρειάζονταν δύο με τρεις άντρες με εμπειρία. Αφού έβγαζαν το χοίρο από το γουρουνοκούμασο, έπρεπε να τον ξαπλώσουν με την πλάτη του να ακουμπά στη γη. Μετά, δύο από αυτούς κάθονταν πάνω στο γουρούνι κρατώντας ο ένας τα μπροστινά και ο άλλος τα πισινά πόδια. Το ρουθούνι (σούκουλο) του γουρουνιού το έδεναν με ένα σχοινί για να μην στριγγλίζει. Αυτός που έσφαζε το γουρούνι σταύρωνε το λαιμό του τρεις φορές με το μαχαίρι και εύχονταν στους νοικοκύρηδες να είναι καλοφάγωτο.


Εικόνα 2: Ρουμλουκιώτες που έχουν σφάξει χοίρο

Μόλις έσφαζαν το γουρούνι η πιο ηλικιωμένη γυναίκα του σπιτιού έπαιρνε ένα φτυάρι με κάρβουνα και το θυμιάτιζε για να ευλογηθεί και να μην το πλησιάζουν οι καλικάντζαροι. Ο παππούς ταυτόχρονα τοποθετούσε κρυφά στην ουρά του γουρουνιού ένα αυγό και καμιά φορά κάστανα και φώναζε "το γ’ρούν γέν’σιν αυγό" με σκοπό να προκαλέσει έκπληξη στα παιδιά. Στη συνέχεια ο παππούς ή η γιαγιά έπαιρναν με το δάκτυλο αίμα από το λαιμό του χοίρου και έκαναν μία βούλα στο πρώτα μέτωπο των παιδιών και ύστερα στους μεγαλύτερους για να μην τους τσιμπούν κουνούπια το καλοκαίρι.












Εικόνα 3: Τεμαχισμός και γδάρσιμο του χοίρου


Έπειτα, έγδερναν προσεκτικά το δέρμα των γουρουνιών με το οποίο ύστερα από ειδική επεξεργασία έφτιαχναν υποδήματα για όλα τα μέλη της οικογένειας. Την φύσκη (φούσκα) του χοίρου την φούσκωναν και την πασπάλιζαν με στάχτη και έπειτα την έδιναν στα παιδιά ως μπάλα για τα παιχνίδια τους. Κατόπιν, τεμάχιζαν τα κρέατα του γουρουνιού και τα τοποθετούσαν σε κασέλες με αλάτι. Επίσης, ξεχώριζαν τις πλευρές, τα γλυκάδια, τον καβουρμά και το παστό και τα αποθήκευαν σε πήλινα δοχεία με λίπος (λίγδα). Τις τσιγαρίδες, δηλαδή τα κομμάτια λίπους που δεν έλειωναν τα αποθήκευαν και αυτά σε πήλινα δοχεία (κλείστρες), χωρίς όμως λίγδα. Τα έντερα του γουρουνιού τα χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν λουκάνικα και το κεφάλι του για να φτιάξουν τα περίφημα γ’ρουνοπατσιά (πατσάς) για το μεσημεριανό πρωτοχρονιάτικο τραπέζι.
Κατά τη διάρκεια της γουρουνοχαράς το τσίπουρο και το κρασί έρρεε άφθονο και οι πιο καλλίφωνοι τραγουδούσαν παλιά ρουμλουκιώτικα τραγούδια. Πολλές φορές προσκαλούνταν οργανοπαίκτες και όλοι το έριχναν στο χορό. Οι γυναίκες τηγάνιζαν κρέας από το μπούτι ή τη πλάτη του γουρουνιού που είχαν σφάξει και το προσέφεραν στους παρευρισκόμενους. Οι πιο ηλικιωμένοι είχαν το συνήθειο να εξετάζουν τη σπλήνα και την καρδιά του χοίρου για να κάνουν προβλέψεις για το μέλλον και την τύχη της οικογένειας. Αυτό το έθιμο αποτελεί συνέχεια της πανάρχαιας ελληνικής συνήθειας να προβλέπουν το μέλλον εξετάζοντας τα σπλάχνα των ζώων που έσφαζαν για να προσφέρουν θυσίες.
Οι πιο πλούσιοι Ρουμλουκιώτες λόγω θρησκευτικότητας, φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης προς τους φτωχούς συγχωριανούς τους, τους έδιναν μέρος του γουρουνιού τους καθώς και λουκάνικα για να μη στερηθούν το χοιρινό κρέας στη διάρκεια των γιορτών. Στη σημερινή εποχή αναβίωση του εθίμου της γουρουνοχαράς στο Ρουμλούκι γίνεται από τους πολιτιστικούς συλλόγους Αλεξάνδρειας, Λουτρού, Καμποχωρίου και Νησελίου.


Πανοραμικές φωτογραφίες



Αξιολόγηση
Αξιολόγηση: () σε 0 αξιολογήσεις




Λουτρός
Η τοπική κοινότητα του Λουτρού είναι τμήμα  της δημοτικής ...
>154 μ από την επιλογή σας
Αλεξάνδρεια
Ο Δήμος Αλεξάνδρειας  είναι Τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Ημαθίας, ...
>6 χλμ από την επιλογή σας
Καβάσιλα
Η τοπική κοινότητα των Καβασίλων είναι τμήμα  της δημοτικής ...
>6 χλμ από την επιλογή σας

Εκκλησία Αγίων Αναργύρων
Στο Δημοτικό διαμέρισμα Νησίου διασώζεται το Καθολικό της Παλαιάς ...
>1 χλμ από την επιλογή σας
Σιδηροδρομικός Σταθμός Αλεξάνδρειας
Σιδηροδρομικός Σταθμός Στα τέλη του 19ου αιώνα η Οθωμανική ...
>5 χλμ από την επιλογή σας
Πνευματικό κέντρο
Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου της πόλης μας βρίσκεται ...
>5 χλμ από την επιλογή σας

ΚΕΔΑ: Πρόγραμμα Εκδηλώσεων «Καλοκαίρι 2019» (16/07/2019)
ΚΕΔΑ: Πρόγραμμα Εκδηλώσεων «Καλοκαίρι 2019» Και αυτό το Καλοκαίρι η ...
>6 χλμ από την επιλογή σας
Εορταστικές εκδηλώσεις Αλεξάνδρειας (18/12/2013)
Μπροστά στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης μας οι τρεις ...
>6 χλμ από την επιλογή σας
Κοπή πίτας σύλλογου «Το Ρουμλούκι» (27/11/2024)
Την βασιλόπιτα θα κόψει ο Λαογραφικός Όμιλος Ντόπιων Αλεξάνδρειας ...
>6 χλμ από την επιλογή σας


Επιλογή Περιοχής



Εκδηλώσεις
ΚΕΔΑ: Πρόγραμμα Εκδηλώσεων «Καλοκαίρι 2019» (16/07/2019)
ΚΕΔΑ: Πρόγραμμα Εκδηλώσεων «Καλοκαίρι 2019» Και αυτό το Καλοκαίρι ...
>6 χλμ από την επιλογή σας
Εορταστικές εκδηλώσεις Αλεξάνδρειας (18/12/2013)
Μπροστά στο Πνευματικό Κέντρο της πόλης μας οι ...
>6 χλμ από την επιλογή σας
Κοπή πίτας σύλλογου «Το Ρουμλούκι» (27/11/2024)
Την βασιλόπιτα θα κόψει ο Λαογραφικός Όμιλος Ντόπιων ...
>6 χλμ από την επιλογή σας